ความผิดปกติของระบบประสาท
( Neurocognitive )
ก.ความผิดปกติในการเคลื่อนไหว หน้าที่อย่างหนึ่งของระบบประสาทคือ ควบคุมการปฏิบัติงานของกล้ามเนื้อทั่วร่างกาย เมื่อส่วนของมันสมองและไขสันหลัง ซึ่งเกี่ยวข้องกับการทำงานของกล้ามเนื้อเหล่านั้นเกิดเป็นโรค หรือเมื่อเส้นประสาทที่ติดต่อระหว่างประสาทส่วนกลางและกล้ามเนื้อเกิดเป็นอันตราย จะเป็นผลให้กล้ามเนื้อนั้นๆทำงานผิดปกติ และลักษณะที่ผิดปกตินั้นจะบ่งบอกสาเหตุได้ความผิดปกติในการเคลื่อนไหวอาจมีดังนี้คือ
1. ไม่มีแรง ความสามารถที่จะใช้กล้ามเนื้อในอิริยาบถปกติลดถอยลง
2. อัมพาต หมายถึงไม่สามารถใช้กล้ามเนื้อ หรือกลุ่มของกล้ามเนื้อนั้นๆ ได้ตามบังคับของจิตใจไม่เพียงแต่ไม่มีแรงเท่านั้น อัมพาตและสาเหตุของอัมพาต
3. ควบคุมการเคลื่อนไหวไม่ได้ โรคของระบบประสาทบางโรคทำให้เกิดการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อบางมัดหรือบางกลุ่มอย่างไม่มีจุดหมาย เพราะบังคับไม่ได้
4.กล้ามเนื้อเกร็งตัว ในยามที่สุขภาพร่างกายสมบูรณ์เป็นปกติ จะมีกลไกที่ทำให้กล้ามเนื้อมัดใหญ่ๆมีความตึงแน่น และให้เราทรงตัวอยู่ได้โดยที่เราไม่ต้องนึกถึงกาเคลื่อนไหวของร่างกายเลย เมื่อใดที่เราต้องการใช้กล้ามเนื้อมัดนั้น เพื่อการเคลื่อนไหวอย่างรวดเร็ว กลไกที่โดยปกติจะทำให้กล้ามเนื้อตึงแน่น จะหยุดทำงานโดยอัตโนมัติ เพื่อให้กล้ามเนื้อนั้นเคลื่อนไหวได้อย่างรวดเร็ว โรคของสมองหรือไขสันหลังบางโรคจะทำให้ความสามารถของกล้ามเนื้อที่จะคลายความตึงแน่นหมดไป กล้ามเนื้อจะเกร็งตัวอยู่เช่นนั้น แม้ว่าบุคคลนั้นจะต้องการเคลื่อนไหวอย่างรวดเร็ว
5. เดินไม่ปกติ การเดินเป็นหน้าที่ที่ซับซ้อนอย่างหนึ่งของร่างกาย ความผิดปกติของระบบประสาทจะทำให้การเดินไม่เป็นไปตามปกติได้ เช่นเดินไม่ปกติเนื่องจากกล้ามเนื้ออ่อนแรง อัมพาตหรือกระตุก กล้ามเนื้อทำงานไม่ประสานกัน ประสาทที่เกี่ยวกับการทรงตัวไม่ปกติ แม้โรคฮีสทีเรียก็อาจทำให้เป็นได้
6. ชักกระตุก (Tetany) การชักกระตุกแบบ Tetany หมายถึงการที่กล้ามเนื้อตอบรับการกระตุ้นไวผิดปกติ ทำให้เกิดอาการชักเช่นในโรคบาดทะยัก หรือในภาวะที่ระดับแคลเซียมในกระแสโลหิตลดต่ำมากเช่นในโรค Hypoparathyroidism (โรคเกี่ยวกับต่อมพารไทรอยด์) หรือในกรณีที่ร่างกายมีภาวะเป็นด่างมากเกินไป เพราะสูญเสียกรดจากกระเพาะอาหาร เวลาอาเจียนมากๆ หรือคนที่ตื่นเต้นตกใจง่าย แล้วหายใจถี่มากเกินไปทำให้ร่างกายสูญเสียคาร์บอนไดอ๊อกไซด์มาก อาการชักกระตุกนี้จะเกิดได้กับโรคประสาทบางโรคที่เซลของสมอง ตอบรับการกระตุ้นธรรมดาเร็วผิดปกติ
ข. ความผิดปกติในการพูดและการกลืน หน้าที่ทั้งสองนี้จำเป็นต้องอาศัยการประสานงานของกล้ามเนื้ออย่างดีที่สุด ความผิดปกติในการพูดเป็นอาการที่สำคัญมาก เพราะนอกจากจะแสดงว่ากล้ามเนื้อไม่อยู่ในความควบคุมแล้ว ยังอาจเกี่ยวข้องไปถึงความนึกคิดสติปัญญาด้วย โปรดดูบทที่ 16 ในหัวข้อเกี่ยวกับ ความผิดปกติของการพูดและกลืนอาหารลำบาก
ค. อาการชัก หมายถึงการที่กล้ามเนื้อหดตัวอย่างแรงโดยควบคุมไม่ได้ ส่วนมากผู้ป่วยจะหมดสติด้วยง. ความผิดปกติของประสาทสัมผัสทั่วไป
ประสาทสัมผัสนี้ หมายความถึง ความรู้สึกสัมผัสที่ได้รับทางผิวหนัง เยื่อ และกล้ามเนื้อ (เช่นความรู้สึกเจ็บ ร้อนเย็น สัมผัส การทรงตัว) ซึ่งตรงกันข้ามกับอวัยวะสัมผัสพิเศษ เช่นการมองเห็น การได้ยิน การรู้รส และการดมกลิ่น เมื่อประสาทสัมผัสทางผิวหนังหรือเนื้อเยื่อสูญเสียหน้าที่ไป เช่นไม่รู้สึกเจ็บ ไม่ร้อนไม่เย็น เราเรียกว่า “อาการชา” มักจะเป็นเฉพาะบางส่วนของร่างกายซึ่งแพทย์สามารถบอกได้ว่า สาเหตุมาจากระบบประสาทส่วนใด ถ้าการรบกวนแก่เส้นประสาทที่รับความรู้สึกทำให้เกิดอาการผิดปกติ เช่นรู้สึกเหมือนมีเข็มแทง เราเรียกว่า “Paresthesia” แต่ถ้าเป็นสัมผัสธรรมดา แต่เรารู้สึกเน้นหนักเกินปกติเรียก “Hyperesthesia”
จ. ปวดศีรษะ อาการปวดศีรษะเป็นโรคประจำของมนุษย์ เกิดจากความผิดปกติของระบบประสาท อาการปวดศีรษะมีสาเหตุได้หลายประการและอาจเกี่ยวพันกับโรคอื่นๆในร่างกายได้
ฉ. เวียนศีรษะ การเวียนศีรษะเป็นความไม่สบายอย่างหนึ่ง ผู้เป็นจะมีความรู้สึกว่าศีรษะหมุน อาจเกิดจากสาเหตุหลายอย่าง
ช. เสียสายตา อาการมองเห็นไม่ชัดหรือมองไม่เห็นเลยควรถือเป็นอาการร้ายแรง ต้องให้จักษุแพทย์หรือแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางระบบประสาทตรวจทันที เพราะความผิดปกติของสายตาอาจไม่เกี่ยวกับลูกตาแต่อาจมีสาเหตุมาจากเส้นประสาทที่อยู่ระหว่างลูกตาและสมอง หรือมาจากเนื้อสมองส่วนคอร์เท็กซ์ก็ได้
ซ. ไม่รู้สึกตัว อาการนี้จำกัดความยากถึงแม้จะเป็นที่สังเกตได้ง่ายระหว่างคนปกติกับคนที่หมดสติ แต่เพื่อให้เข้าใจแน่ชัดอาจสรุปง่ายๆว่า การมีสติคือการที่สมองของบุคคลนั้นทำหน้าที่สั่งงานได้อย่างปกติ รู้ว่าตัวเองอยู่ที่ไหน ทำอะไร และรู้เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นรอบตัว
การมีสติ โดยความหมายกว้างๆ หมายถึงการที่สมองทั้งหมดทุกส่วนทำงานอย่างปกติ สิ่งใดก็ตามที่รบกวนหน้าที่อย่างใดอย่างหนึ่งของสมองจะทำให้ภาวการณ์มีสติถูกรบกวนและการรบกวนอาจมีได้หลายระดับ เช่น สมองทึบ มึนงง ซึม และโคม่า คือไม่รู้สึกตัวไปเลย การไม่รู้สึกตัวต่อสิ่งแวดล้อมไม่จำเป็นต้องมีสาเหตุมาจากระบบประสาท แต่อาจเป็นเพราะสมองขาดโลหิตไปเลี้ยงเป็นระยะเวลาชั่วคราว เช่นในกรณีของคนเป็นลม หรือเชื้อโรคเข้าไปทำให้เกิดเป็นพิษ หรืออาจเป็นเพราะมีก้อนเลือดหรือเนื้องอกกดดันเนื้อสมองก็ได้ ฉะนั้นเมื่อเกิดอาการหมดสติ จึงควรให้แพทย์เป็นผู้วินิจฉัยสาเหตุ
ฌ. ประสาทหลอน มี 2 แบบ คือ Hallucination และ Delusions แบบแรก หมายความถึง รู้สึกในสิ่งที่ไม่มีจริง เช่น ผู้ป่วยจะได้ยินหรือเห็น หรือได้กลิ่นโดยที่ประสาทสัมผัสเหล่านั้นไม่มีอะไรมากระตุ้นหรือสัมผัสเลย เรียกว่าประสาทหลอนเป็นผลมาจากกระตุ้นที่ผิดปกติในบริเวณสมองที่เกี่ยวข้องกับหน้าที่นั้น จึงเป็นการสมควรที่แพทย์ทางระบบประสาทจะต้องทำการตรวจอย่างละเอียด ส่วน Delusion เป็นความคิดปักใจเชื่อในสิ่งที่ไม่มีจริงแม้จะมีข้อพิสูจน์อย่างใดก็ตาม เช่นหลงเชิ่อว่าตนเป็นคนนั้นคนนี้ซึ่งไม่ใช่ความจริง อาการนี้เป็นอาการของโรคจิตมากกว่าโรคประสาท แต่ก็อาจเป็นได้ทั้งสองอย่าง
ที่มา: กลุ่มอาการทางระบบประสาท.( มปป ).ออนไลน์.สืบค้นจาก: http://healthmeplease.com/
จัดทำโดย : นางสาวธนาภา ด้วงรอง เลขที่ 9นางสาวอรอนงค์ ทอดทิ้ง เลขที่ 26
